Banketletter

Banketletters als sinterklaasgeschenk, waar komt deze traditie vandaan?

Banketletters, ze gaan, net als vele andere lekkernijen, als warme broodjes over de toonbank tijdens het Sinterklaasfeest. Ze zijn niet weg te denken uit ons beeld van Sinterklaas, de letters zijn vergroeid met de traditie. Maar waarom is de banketletter dat eigenlijk? We geven je het antwoord.

Geschiedenis van de banketletters

Banketletters zijn eeuwenoud, al dan niet duizenden jaren oud. De letters zijn terug te vinden in onder andere het oude Rome.

Banketletters om mee te leren

Het maken van banketletters gaat heel ver terug, tot wel duizenden jaren. Ze werden in die tijd vaak gebruikt om kinderen te leren lezen of schrijven. In het oude Rome, de tijd van de Romeinen, werden er bijvoorbeeld letterkoeken gemaakt om kinderen te leren lezen. En dit gebruik, letterkoeken om kinderen iets te leren komt veel vaker terug, zo ook in het Duitse Würtemberg, hier werden letters, tot aan de Tweede Wereldoorlog, meegekookt in de pap. Kinderen zouden hier 'Lernkräftig' van worden. En ook op Sicilië werden de banketletters gebruikt. Ze legden een 'abizzé' in de wieg van een pasgeboren kindje. Dit om mogelijke studiebollen te stimuleren.

Banketletters in de literatuur

Ook in Engeland is men niet onbekend met de banketletters. In het boek 'The vicar of Wakefield' van Oliver Goldsmith is het volgende te lezen: "Mr. Burchll bracht voor elk van mijn kleintjes een stuiver peperkoek mee. Mijn vrouw beloofde het voor hen te bewaren en het hun letter voor letter te geven." Ook in bekende Nederlandse literatuur wordt de banketletter, ookwel boterletter, genoemd. In het boek Max Havelaar, geschreven door Multatulli (pseudoniem van Eduard Douwes Dekker), uit 1859 wordt de banketletter meerdere keren genoemd.

Banketletters in de kunst

Ook in de kunst is lettergebak te zien. Het Groninger Museum is in het bezit van een schilderij gemaakt door schilder Peter Binoit. Dit schilderij is zo'n 400 jaar oud en te zien op het doek zijn verschillende letters gemaakt van gebak. Dit deed de schilder slim aangezien de letters die te zien zijn de letters P en B zijn. Dit waren de initialen van de schilder zelf.

Banketletters en Sinterklaas

Bekend is dus dat de banketletter een lekkernij is zijn roots al duizenden jaren geleden vindt, maar waarom eten we de boterletters dan eigenlijk specifiek bij Sinterklaas? Waar komt de connectie met Sinterklaas vandaan? In het sinterklaasliedje 'O, kom er eens kijken' wordt opgesomd wat er in de schoen wordt gevonden. Hierbij wordt onder andere een 'le-etter va-an banke-et' genoemd (zelfs in 2 refreinen). Hoe de banketletters samen kwamen met Sinterklaas gaat als volgt. De Germanen geloofden dat Odin de uitvinder was van lettertekens (runen). De Germanen gaven lettertekens cadeau op hun midwinterfeest. Het lijkt dan misschien dat dit los staat met ons sinterklaasfeest, maar eeuwen geleden is het verhaal van Odin en de Germanen in aanraking gekomen met ons sinterklaasfeest. Zo reed Odin bijvoorbeeld op een paard met 8 benen. Zo werd dus ook de banketletter verbonden met het sinterklaasfeest en genieten we er nog altijd elk jaar weer van!